De eerste week alweer voorbij

In Blantyre hebben we allebei onze eigen dagindeling. Hierdoor is het lastig één verhaal te schrijven dus hebben we er maar twee geschreven. Hieronder eerst het verhaal van Maaike wat wordt gevolgd door het verhaal van Marco.

Ik heb nu ruim een week meegelopen en gewerkt in het Queen Elizabeth Central Hospital (QECH). Dit is een academisch ziekenhuis, een derde lijnsvoorziening. De districtsziekenhuizen verwijzen dus ook vaak door naar QECH. Hierdoor komen patiënten vaak van ver en die meekomende familieleden verblijven dan ook in en om het ziekenhuis.

Mijn taak is inmiddels dat ik als een soort vliegende keep arts-assistent fungeer. Ik assisteer op de OK bij operaties, loop visites op de verpleegafdelingen, ik neem patiënten op en status ze (dus anamnese afnemen en lichamelijk onderzoek doen en differentiaal diagnose opstellen), ik doe incisies en drainages en hecht wonden. Ik word ingezet net daar waar geen arts-assistent is.

Uit mijn dagboek verhalen heb ik een aantal stukjes geknipt en geplakt over hoe het werkt in het ziekenhuis en wat voor patiënten ik zo ongeveer zie.

Op de verpleegafdeling liggen allemaal mensen met ernstige ziektebeelden. Mensen gaan vaak eerst naar een traditionele genezer en pas als het echt niet meer gaat komen ze naar het ziekenhuis. De ziektebeelden zijn dan al ver gevorderd en vaak niet meer afdoende te behandelen.

De patiënten hebben over het algemeen weinig respect voor een arts. Een arts wordt zelden bedankt. De behandeling die de mensen krijgen is volkomen gratis en mensen zien het als iets waar ze recht op hebben en niemand voor hoeven te bedanken. De mensen moeten wel zelf een gezondheidspaspoort kopen. Hierin wordt precies genoteerd wat iemand mankeert en wat voor een behandeling iemand heeft ondergaan. Het paspoortje houden ze zelf bij zich. Dit is erg handig, er zijn zo bijna nooit medische gegevens kwijt.

Op de verpleegafdeling lag een vrouw die een ongeluk had gehad met een mini-busje, ze klaagden over rugpijn, op de thoraxfoto bleek dat al haar ribben aan de linkerkant van onder tot boven gebroken zijn en ze had flinke beschadigingen aan haar longen. Met die minibusjes gebeuren echt heel veel ongelukken. Ze worden propvol gedouwd. Als het even kan 20 man er in en vaak slecht onderhoud. Als er dan wat gebeurt, is het vaak ook helemaal mis. Mensen lopen de meest vreselijke fracturen op. De vele ongelukken komen ook doordat de chauffeurs vaak geen echt rijbewijs hebben, ze rijden dan gewoon met nagemaakte documenten.

Alles in het ziekenhuis gaat inefficiënt. Dokters lopen onnodig veel. De telefoonlijn is soms kapot in het ziekenhuis, dan loopt iedereen maar naar elkaar toe, want niemand wil zijn credit van zijn eigen mobiele telefoon gebruiken. De salarissen van de arts-assistenten zijn namelijk laag. 44.000 kwacha’s per maand, dat is ongeveer 230 euro. Alle arts-assistenten worden s’ochtends gehaald vanaf huis met een busje, omdat ze geen geld hebben om het eigen vervoer te betalen.
Het levensonderhoud is hier ongeveer net zo duur als in Nederland. Hoogstens rijst, mielipap, en mais zijn goedkoper. Maar echte luxe goederen zoals een Mars, pak jus d’orange dat is gewoon duurder als in NL. Dit komt doordat alles uit Zuid-Afrika moet komen.
Volgens de arts-assistenten maakt de inefficiëntie en het altijd tekort hebben van middelen, het vak van arts frustrerend. Nooit gaat er iets snel.

Het onderwijs is van opzet dezelfde kwaliteit als in Europa. Ook alle procedures zijn naar Westerse standaarden, ze worden echter alleen op z’n Afrikaans uitgevoerd. De statussen zijn een paar velletjes, die met een touwtje aan elkaar vastzitten en aan een spijkertje boven het bed hangen. Patiënten worden gewoon achter elkaar in dezelfde onderzoeksruimte onderzocht. Zo ligt de een nog met z’n billen bloot op tafel, terwijl de ander haar borsten aan de arts moet presenteren. Op de gang hangt een groot vel dat iedere patiënt recht heeft op z’n eigen privacy, dus dat er bedschermen gebruikt moeten worden. In de praktijk gebeurt dat dus niet.

Ook zie je hele inventieve oplossing. Een mitella wordt gemaakt van een rolletje gaasverband die wordt uitgerold en om de arm wordt gehangen als steun bij een fractuur. Een bed wordt anti-trendelenburg (bed met het hoofdeinde naar beneden) gezet door aan het voeteneind een krukje onder het bed te plaatsen, etc.
Er hangen ook overal blaadjes dat je je handen moeten wassen voor en na elke patiënt. Echter vaak is er geen zeep voor handen en handdoeken al helemaal niet. Je handen laat je dan maar aan de lucht drogen en anders fungeert je broek als handdoek. Ik ben er inmiddels achter wat de flesjes zijn met paarse vloeistof. Dit is zelf gemaakte handenalcohol. Hier smeer ik mijn handen nu iedere keer mee in zo gauw ik zo’n flesje in mijn vizier krijg.

Gedurende de hele week kwamen er toch redelijk wat verbanden, spuiten, naalden, etc. tevoorschijn. De verpleegkundigen weten overal wel wat vandaan te toveren. Ook kunnen er verscheidene soorten medicijnen voorgeschreven worden. Er is toch meer voor handen dan het zich eerst voor deed, maar het is nog steeds marginaal.
Ik keek er van op dat er nog behoorlijk wat diagnostische mogelijkheden zijn: rontgenfoto’s kunnen gemaakt worden. Echter deze worden vaak maar in 1 richting gemaakt. Kennelijk om geld te besparen. Er kunnen bronchoscopieën (met een cameraatje in de longen kijken), cystoscopieen (idem, maar dan in de blaas) en endoscopieën (idem, maar dan in de darmen) plaatsvinden. Puncties en aspiraties zijn momenteel niet zinvol, want de patholoog anatoom is op vakantie. Een CT-scan aanvragen kan ook niet, want die is stuk.

Over de OK was ik verrast hoe goed die geoutilleerd is. Er is beademingsapparatuur inclusief zuurtsofmeters en monitoren voor de hartbewaking. In de kasten stond genoeg hechtmateriaal en iedereen had OK-kleding aan. Vraag niet hoe het er uitziet, soms met gaten en al, maar ze zijn in het blauw of groen. Ook heeft iedereen OK-mutsjes op en een smoeltje voor. Deze worden echter wel bewaard en de volgende dag weer opgezet. Sommigen mensen beschikken echter niet over een OK-mutsje en die binden dan gewoon een OK-jasje of broek om hun hoofd heen.

In de koffiekamer staat een waterkoker zonder stekker er aan. Toch zie ik er iedereen er heet water uit tappen. Later gaat iemand er mee aan de loop om water te koken. Steken ze de losse draden toch zeker zo in het stopcontact!!
De OK-deuren worden vaak niet goed dicht gedaan, die staan regelmatig op een grote kier.
Ook was er een ingewikkelde operatie bij een vrouw met spataderen in de slokdarm. Zeer zeldzaam, dus de halve klas stond er bij te kijken. Stond er gewoon een mannetje of 25 op de OK. Niet te geloven gewoon. Hoezo infectiepreventie?? Ook lopen de mensen van de verschillende OK’s continue naar binnen.

Er komt nu een patiëntenverhaal dat afschuwelijk is. Als je niet tegen hartverscheurende dingen kan, moet je nu stoppen met lezen en verderop maar weer doorlezen.
Het ging om een meisje van 7 jaar die verkracht was. In de status stond dat ze door de ouders (lees:vader) tijdens een “witchcraft ceremony” was verkracht. De mensen denken dat zo’n meisje behekst is en alleen via gemeenschap daar van af kan komen. Volgens de arts wordt altijd gezegd dat het tijdens een of ander witchcraft ceremonie gebeurt, wat vaak niet zo is.
Het is al in maart gebeurd van dit jaar. Ze komt ergens van ver uit het land en is door een van de districtsziekenhuizen naar de derde lijn gestuurd. Ze was destijds volledig uitgescheurd tot aan haar anus. De vagina en anus waren dus 1 ruimte geworden. Hier hadden ze in het districtsziekenhuis wel weer 2 holtes van weten te maken en een stoma aangelegd. De stoma werkte echter niet goed en het kind bleek incontinent voor ontlasting te zijn.
Ik heb tijdens deze operatie geassisteerd omdat er een tweede assistent moest zijn. Je moet zo in de “diepte” werken dat alles goed opengehouden moet worden met spreiders om ook maar iets te kunnen zien.
Het was een zeer ingewikkelde en langdurige operatie. Wij als 2 assistenten moesten ons continue in de meest benarde houdingen wringen om goed te kunnen assisteren. Ook al waren er nu 4 extra handen die dingen vast konden houden, we kwamen af en toe toch handen tekort om al het instrumentarium te hanteren.
Eerst werd alles weer losgesneden wat aan elkaar was gegroeid om 2 holtes te creëren. Er was veel littekenweefsel. De baarmoedermond kon niet meer teruggevonden worden. Kennelijk is deze geheel overgroeid door littekenweefsel. De kringspier werd teruggevonden en deze is weer aan elkaar genaaid. De Dr. wist ook weer een redelijk normale vagina te creëren. Het was echter allemaal verschrikkelijk om te zien. Hartverscheurend. Het kind is sexueel en psychisch volledig beschadigd. Zal zelf waarschijnlijk nooit geen kinderen kunnen krijgen.
Het schijnt vaak voor te komen verkrachtingen. Maar ja, dat is niet iets van alleen hier. Dat komt helaas in alle landen voor.

Ik was weer zwaar onder de indruk van de hele dag. Het is ongelooflijk wat een mooie operaties ze hier evengoed kunnen uitvoeren. De professor houdt er echter wel een aantal eigen kasten met instrumentarium, hechtmateriaal etc. op na, waar alleen hij de sleutel van heeft. Hij: Ja, het is soms misschien wel wat egoïstisch dat andere doktoren die spullen dan niet kunnen gebruiken. Maar anders kan ik niet werken. Ik kan het niet tolereren als ik tijdens een operatie iets niet heb, ik kan zo anders geen productie draaien en vergalt mijn werkplezier compleet. Iedereen heeft hier zo zijn eigen systeem om te surviven in deze werkomgeving.
Nou, ik vond dat hij groot gelijk had. Als je aan het opereren bent, moet je bij onverwachte bevindingen wel kunnen vertrouwen op een voldoende voorraad (hulp)middelen.

Aan het eind van de dag kwam Marco mij halen en die had alle medicijnen, zalf en verbandmiddelen mee om te overhandigen aan de professor. Hij was er heel blij mee. We hadden alles in een krat gedaan. We wilden de krat eigenlijk wel terug. Ok, dan stoppen we alles in de voorraadkamer. Komen we daar aan is er nauwelijks voorraad te bekennen. Het komt hier dus allemaal heel goed terecht. Er is overal een gebrek aan.

Ik ben ook een ochtend met de professor mee geweest naar het Baits missie-ziekenhuis. Dit is een Evangelisch orthopedisch kinderziekenhuis. Alle missieziekenhuizen schijnen allemaal veel beter geoutilleerd te zijn en van betere middelen voorzien, omdat er een continue toevoer van middelen en donaties is. De professor moest er twee kindertjes opereren aan een hazenlip. Tevens had hij een patiëntje met een liesbreukje. Deze werd op prive-basis geopereerd. Er is namelijk ook een vleugel van dit ziekenhuis wat privékliniek is. Het hele ziekenhuis zag er spik en span uit. Ik wist niet wat ik zag. Overal marmoleum op de vloer. Mooie wandtekeningen met kinderfiguren, mooi speelruimtes etc. Bijna gelijk aan een ziekenhuis in NL. Hier komt dus inderdaad heel wat meer binnen. Daarnaast moeten de inkomsten die men genereert met de privé-kliniek aan het gratis gedeelte van het ziekenhuis besteed worden.

Op zaterdag en zondag werk ik ook in het ziekenhuis. In de weekenden is het namelijk het drukst, dus dan zou ik eigenlijk het meeste kunnen leren en de arts-assistenten profiteren er dan meer van als er extra hulp is.
Op zaterdagochtend is het druk met patiënten die allemaal steek- en snijwonden opgelopen hebben. Vrijdagavond is hier de stapavond en als mensen dronken zijn willen ze hier elkaar nog wel eens met een mes bewerken. Gelukkig is het nog niet het einde van de maand, want dan heeft iedereen zijn salaris weer en het eerste wat ze daarmee doen is naar de kroeg. Je ziet dan veel meer patiënten met mesverwondingen.

Er zat ook een vrouw op het inloopspreekuurbankje met een borst helemaal opgezwollen zo groot als een voetbal. Ze had er al 8 maanden last van. Ongelooflijk. Ze komen ook allemaal zo laat. Ze had van een doek een soort zak om haar nek gemaakt waar ze de borst in kon ophangen. Ik wist gewoon niet wat ik zag. Ze kwam voor incisie en drainage, maar er kwam nauwelijks pus uit, dus waarschijnlijk is het wel een of andere tumor.

Het HIV-% in Malawi is overigens 14%, in Botswana 30% en Swaziland 40%. In Swaziland hebben de mannen meerdere vrouwen, dus daardoor is het percentage zo hoog. Waarom Botswana zo hoog is, is niet echt bekend. Houden de mannen er misschien ook meerdere vriendinnen op na. Een besnijdenis voorkomt in 60% van de gevallen HIV-overdracht. Nou, al die mannen laten besnijden zou ik zeggen. Is ook nog eens veel hygiënischer.

Op de OK zitten de OK-verpleegkundigen als ze niets te doen hebben in het weekend, allemaal gazen te vouwen. Ze knippen vierkante stukken af van een grote rol, vouwen dat op en maken er bundeltjes van 5 stuks van. Keurig met een strikje eromheen. Ze worden allemaal in roestvrije containers gelegd en die gaan de autoclaaf in om te steriliseren. Leuk om te zien hoe ze dat doen.
Op de OK wordt er ook ieder dag eten uitgedeeld voor het personeel, rijst met groene groentedrap en een stuk vlees. Ze boden mij ook eten aan. Gelukkig had ik een half uur daarvoor mijn brood al op zitten eten, kon ik het gelukkig afslaan.

In dit ziekenhuis is het opvallend dat de mannen en vrouwen allemaal apart verpleegd worden, dat zie je in NL niet (meer). Als er een man gekatheteriseerd moet worden dan moet dat door een man gebeuren. Vroeger deed een vrouwelijke arts of verpleegkundige het ook wel eens, maar de mannen kregen te vaak een erectie en toen hebben ze dat beleid ingevoerd.

In het ziekenhuis zwerft een man rond met een geamputeerd onderbeen en met het andere been kan hij ook niet lopen. Hij beweegt zich op zijn gat door het ziekenhuis. Hij is eigenlijk een soort van zwerver. Niemand weet precies waar hij vandaan komt, waarschijnlijk uit Zimbabwe. Hij heeft hier in ieder geval geen vast verblijfadres, dus hij heeft zelf maar bedacht om in het ziekenhuis te gaan wonen. Het ziekenhuis geeft hem ook maar eten als er eten wordt uitgedeeld. De man is ontzettend vies en zit te schreeuwen naar iedereen die voorbij komt. Dat is wel erg schrijnend om te zien, voor gehandicapte mensen zijn hier absoluut geen voorzieningen. Hij leeft eigenlijk als een hond en eigenlijk nog erger dan dat. Als de schoonmakers langs komen en hij ligt te slapen in de gang (wat vaak zo is) dan dweilen ze keurig om hem heen. Vandaag was hij de behandelruimte ingekropen en op een krukje bij de wasbak geklommen. Hij had dorst, dus hij zat aan de kraan te lurken. Wij stapten naar binnen met een patiënt om te behandelen, moet je eerst die man weer zien te verwijderen.

Wat ook heel opvallend is, is dat mensen niet weten wanneer ze geboren zijn. Sommigen weten zelfs niet het jaar. Een heleboel moeders zeggen: “Ja, mijn kind is ergens in het regenseizoen geboren” of “toen er verkiezingen waren voor de president, rond die tijd is mijn dochter geboren.”

Inmiddels ben ik er achter hoe het nu precies werkt met de familieleden in het ziekenhuis. Er komen vele patiënten van ver omdat het een derde lijnsziekenhuis is. Die kunnen natuurlijk niet terug naar huis, dus die wonen ook maar tijdelijk in en om het ziekenhuis. Overdag hangen de familieleden allemaal rond in de tuinen. Iedereen zit op matjes en er staan bergen tassen, potjes en pannetjes omheen. Hier en daar worden er vuurtjes gemaakt om eten te koken. De famillieleden zitten allemaal in de tuin die het dichtst bij de verpleegafdeling van hun familielid ligt. Voor de verpleegkundigen is dat wel gemakkelijk, want soms moet er iets aan een familielid gevraagd worden en dan roept een verpleegkundige even door het raam heen en dan komt het familielid opdraven. De ramen van het ziekenhuis zijn aan de kant van de tuinen allemaal voor de helft dicht geschilderd, anders gluren de familieleden constant door de ramen heen. Er zijn ook twee tuinen met wasbassins en heel veel waslijnen. Daar kunnen de mensen hun kleren wassen en de lijnen hangen alle dagen vol. S’avonds zo tegen 9 uur zijn alle familieleden het ziekenhuis ingekropen en liggen dan te slapen onder en naast het bed van de patiënt.
Het is heel bewonderenswaardig om te zien hoe al die familieleden zo voor hun zieke familielid zorgen. Veel familieleden helpen vaak ook de verpleegkundigen mee met dingen vasthouden tijdens de verbandwissels, of het verschonen van het beddengoed, etc.
Om 3 uur is het bezoekuur en dan mogen de familieleden naar binnen. Je weet gewoon niet wat je ziet. Als de deur opengaat, komen er heel veel mensen binnen stromen, die allemaal dingen op hun hoofd meesjouwen, tassen vol met kleren, stapeltjes brandhout, eten, etc.

Ik heb nu al zoveel gezien, maar ik blijf iedere dag nog van de ene verbazing in de andere vallen. Het is echt heel bijzonder om dit allemaal mee te mogen maken.

Indien er mensen zijn die nog geld willen doneren voor het ziekenhuis dan kan dat op rekeningnummer 32.69.71.165 t.a.v. A.M. van Stralen, o.v.v. donatie Afrika.


Maaike naar het ziekenhuis gebracht. Die breng ik vanaf nu iedere dag weg en haal ik ook weer op. Ik heb voor vandaag een hele lijst met dingen die even geregeld moeten worden. Allereerst de stad verkennen en op zoek naar een garage. De remlichten werken nog steeds niet en alle roadblocks beginnen op mijn zenuwen te werken. Na een half uur heb ik een louche uitziend bandencentrum gevonden. Aangezien dit de eerste garage is die er enigszins netjes en goed voorzien uitziet stop ik toch maar. Hier kon ik inderdaad een band laten repareren en hij wist ook nog wel een goede garage voor de remlichten. Na een half uur komt de receptioniste naar me toe of ik een BMW van de brug wil rijden. Ik kijk haar verbaasd aan en vraag waarom ik. Er was geen werknemer die kon autorijden en anders moesten ze wachten op de baas die over twee uur weer terug kwam. Ik heb de auto dus maar van de brug gereden en de volgende auto erop gezet. Vervolgens onderweg naar het volgende bedrijf. Ook hier niet veel bijzonders. Een man of vier die op een bankje zat en ongeveer tien auto’s die stonden te wachten op onderdelen. Mijn probleem met de remlichten was snel verholpen. Dus ik kon weer onderweg met een adres voor het repareren van de achterruit. Voor ruim twintig euro werd er een nieuwe ruit ingezet. Geen slechte prijs al zeg ik het zelf. Dit duurde ongeveer anderhalf uur dus heb ik mijn heil gezocht in een nabij gelegen internetcafé.
Hier heb ik de heer Sonke gebeld. Een architect van Nederlandse origine die de professor mij had geadviseerd om te bellen. Hij had misschien wel wat en dus maakten we een afspraak voor nog dezelfde middag. Maaike had ondertussen een lunchpauze en kwam mij vergezellen in het internetcafé.
Om twaalf uur was de auto klaar en kon ik hem ophalen. De prijs van de ruit was ondertussen alweer omhoog gegaan maar daar trapte ik natuurlijk niet in. Na enig aandringen kon ik de man toch overtuigen dat ik een korting had gehad van zijn collega en dat ik niet meer wenste te betalen.
Hierna de rest van de lijst afwerken. Boodschappen doen, dvd’s op de post, broek laten repareren, middageten en Maaike ophalen. Dit werd echter alweer snel verstoord. Na de boodschappen wilde de auto niet meer starten. Lekker dan!! Ik dus bellen met de garage waar ik die morgen was geweest en die zouden snel een mannetje sturen. Ondertussen had ik gezelschap gekregen van een monteur die oorspronkelijk uit België kwam. Hij vertelde allemaal ingewikkelde dingen over de startonderbreker en dat het daar aan moest liggen. Toen de monteur kwam bleek dat een draad van de startmotor los zat en dat hij daardoor niet startte. (heel apart want daarvoor nooit last van gehad) Maar ja ik geef hem nog het voordeel van de twijfel. Uiteindelijk om drie uur terug in de kamer voor het middageten. De rest van de lijst in no time afgewerkt om toch om half vijf bij het ziekenhuis te kunnen zijn.
Maaike had een lezing dus die bleef nog wat langer en zou met een minibus naar huis komen. Dus ik kon rustig naar mijn afspraak toe in Chirimba.
Chirimba is een klein dorp dat vast ligt aan Blantyre. Er wonen ongeveer 40.000 mensen en daar woont dus ook die Nederlandse architect. Daar aangekomen zijn we meteen onderweg gegaan naar het project, omdat het anders donker zou zijn. Het project is een doorgaand zandweggetje waaraan alle dagen een soort markt is en waar het een drukte van jewelste is. Iedereen schiet voor en achter de auto langs en de weg is amper breed genoeg om een tegemoetkomende auto te laten passeren. De architect wil een begroting en plan maken om de weg te verharden. De weg is momenteel niet verhard en als het heeft geregend is het een grote modderpoel. Het geld voor dit project wil hij verkrijgen bij de EU of via een donatie uit het buitenland. Mijn taak wordt het ontwerp en de begroting hiervoor te maken en vooral de afwatering van de weg goed te bekijken.
Toevallig komt morgen met het vliegtuig een waterpasinstrument en statief en baak naar Malawi zodat ik die mooi kan gebruiken. Verder krijg ik de beschikking over een computer en mensen als ik die nodig heb. Maar allereerst moet ik morgen voorgesteld worden aan een paar invloedrijke personen voordat ik me op de markt kan vertonen.

Woensdag 18 juli
Om half zeven gaat de wekker. Pittig onrustig geslapen vannacht. Het verwerken van alle indrukken moet toch een keer gebeuren. Ontbijten, spullen pakken en onderweg naar het ziekenhuis. Maaike afzetten en naar Chirimba alwaar ik om acht uur een afspraak heb met een aantal invloedrijke personen. Om acht uur is iedereen aanwezig. Eerst word ik voorgesteld en daarna wordt uitgelegd wat ik precies van plan ben te doen. Het wordt enthousiast ontvangen en ze zien het allemaal zitten. Na het noteren van elkaars nummers gaan we onderweg naar het project. Ali (voorman van de workshop welke de stenen gaat leveren), Henry (medewerker van de Kabula Development Organisatie waar de heer Sonke oprichter van is) en ik gaan met zijn drieën het project in kaart proberen te brengen. Met behulp van de GPS en een meetlint meten we de weg in. Na een uur wil de auto niet meer starten. Het zal toch niet weer hetzelfde zijn als gister hé!! In no time staan er 17 a 18 mensen om de auto heen die allemaal mechanic zijn en willen helpen (tegen een voor hun goede prijs). Henry had snel een garagebedrijf opgebeld om het op te lossen. Natuurlijk moest ik ook daar maar even langskomen zodat ze de auto grondig konden nakijken. Zo krijgen we geld uit een blanke vandaan! Dat zien we aan het einde van de week wel weer. De auto doet het weer. Om elf uur is het inmeten gereed en gaan we terug naar het huis van de heer Sonke. Hier zou ik een computer kunnen gebruiken voor het uitwerken. De computer stond nog in de badkamer dus die moest eerst maar even naar het kantoor verplaatst worden. Om half twaalf geïnstalleerd in mijn nieuwe verblijfplaats voor ongeveer een maand. Niet verkeerd al zeg ik het zelf. Een nieuwere computer dan thuis en op mijn werk. Met internet en een uitzicht op de stad inclusief twee mensen die mij moeten voorzien van mijn natje en droogje. Goh slecht voor elkaar zeg!!!!! De rest van de middag gevuld met autocad en internet. Ook wel weer eens lekker om al het mailen weer op orde te hebben.

Donderdag 19 juli
De morgen begon weer als de twee vorige. Eerst Maaike wegbrengen en dan richting Chirimba. Henry srond me al op te wachten langs de kant van de weg om aan te geven waar ik moest zijn. Kabula Development Association. Ook Ali was onderweg en zou om acht uur present zijn. Na een uur was Ali daar dan eindelijk. Ik had ondertussen de krant maar gelezen. Ook wel weer eens goed. In Malawi kan je als crimineel de voorpagina halen. Heb je wat gesmokkeld of iemand verkracht, zodra je gepakt wordt sta je met voor en achternaam en een mooie foto in de krant. Dat schrikt tenminste af. Misschien iets voor Nederland??? Na een kop thee en een droog broodje om half tien onderweg. We gingen de tweede weg inmeten. Dit deden we op dezelfde manier als de dag ervoor. Ik weet nog niet hoe ik dit in Autocad moet implementeren maar daar komt wel een oplossing voor. Deze tocht was ook weer een indrukwekkend schouwspel. Overal zijn kinderen om je heen en kraampjes langs de kant van de weg. Een weg kan je het eigenlijk niet noemen. Het is meer een modderbaan met een hoop stenen erin. Halverwege de route was het reservewiel onder de auto vandaan gekomen. Afgebroken!! De resterende delen gedemonteerd en op het dak gelegd. Gelijk stonden er tussen de veertig en zestig(!!) kinderen om me heen. Het is ongelooflijk zo snel als ze zich kunnen verzamelen. Ook valt op dat de bevolking een generatie mist. De mensen tussen de dertig en veertig zijn schaars (AIDS-problematiek). Na dit schouwspel wilde ik weer verder rijden maar dit was niet mogelijk door het grote aantal kinderen om de auto. Ali had ondertussen een stok gevonden en begon de kinderen weg te jagen, terwijl hij wild om zich heen sloeg met de stok. We waren weer onderweg. Om half twaalf waren we gereed en gingen we naar de workshop van meneer Sonke. Hier aangekomen kreeg ik een rondleiding en werd van iedere aanwezige persoon verteld wie hij was, wat hij deed en wie ik was. Na anderhalf uur en dertig keer gehoord te hebben wie ik was en wat ik kwam doen was het gelukkig voorbij. Wel is het prachtig om te zien wat ze doen, hoe ze elkaar helpen en hoe enthousiast de mensen hier zijn. De rest van het project is het dimensioneren van de weg en het inmeten van het lengteprofiel om de afwatering in goede banen te leiden en een begroting van de kosten te kunnen maken. De benodigde apparatuur is echter nog onderweg naar Malawi via KLM en daar zal op gewacht moeten worden. Dit betekent voor mij een beetje vrije tijd. Ik heb vervolgens de auto naar een workshop gereden en heb de radiator een hoognodige revisie laten geven. Dit nam de rest van de dag in beslag zodat ik net op tijd was om Maaike bij het ziekenhuis op te halen.

De rest van de dagen niet bijster veel gedaan. Lekker liggen lezen en bijkomen (ik was een beetje ziek). Het is nu even wachten op het waterpasinstrument. Tevens is Henry de stad uit tot dinsdag dus tot die tijd zal er niet veel gebeuren.